การก่อการร้ายแบบผสานสองโลก (O2O): โลกเสมือนจริงและโลกกายภาพ ตอนที่ 1
National-security experts fear major terrorist cyberattacks, but their predictions have not yet come to fruition. BUSÀ PHOTOGRAPHY / GETTY)
ที่มาภาพ: https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/11/terrorist-cyberattack-midterm-elections/574504/
หนึ่งในบรรดาแนวโน้มสำคัญ (Megatrends) ที่กำลังดำเนินอยู่ในขณะนี้ คือ การขยายตัวของความเป็นเมือง (Urbanization)[1] โดยสหประชาชาติ (UN) ระบุว่าในปี 2018 ประชากรโลกร้อยละ 55 อาศัยอยู่ในเมืองและคาดว่าประชากรเหล่านี้จะเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 68 ในปี 2050 การคาดการณ์ดังกล่าวแสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงแบบค่อยเป็นค่อยไปของประชากรที่อพยพย้ายถิ่นจากพื้นที่ชนบทสู่เมืองร่วมกับการเพิ่มขึ้นของประชากรโลกทำให้ประชากรผู้อาศัยในเมืองมีจำนวนเพิ่มขึ้นอีก 2,500 ล้านคน โดยเกือบร้อยละ 90 ของปรากฏการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นในเอเชียและแอฟริกา[2]
การรวมตัวของผู้คนจำนวนมากจนกลายเป็นชุมชนเมืองขนาดใหญ่ และการกระจายความเจริญของเมืองจากศูนย์กลางออกไปยังเมืองอื่นๆ ได้เปลี่ยนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนตลอดจนรูปแบบการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างสิ้นเชิง นอกจากนี้เทคโนโลยีก็มีบทบาทสำคัญในการขยายตัวของเมือง โดยเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยแก้ปัญหาของสังคมเมืองเพื่อให้ก้าวเข้าสู่การเป็น Smart City[3] อย่างเต็มรูปแบบ การถือกำเนิดขึ้นของ Urbanization มาบรรจบกับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี ทำให้เกิดแพลตฟอร์มที่ทุกคนสามารถแบ่งปันสิ่งต่างๆ ร่วมกัน เช่น Airbnb, Homejoin, Uber ซึ่งถือเป็นเครื่องมือในการจัดการกับปัญหาต่างๆ[4]
ความเป็นเมืองที่มีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นตลอดเวลา นอกจากก่อให้เกิด “โอกาส” ที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนยังทำให้ “ภัยคุกคามข้ามชาติ” มีลักษณะลูกผสมพันทาง (hybrid) ความท้ายทายในทศวรรษข้างหน้าจึงเป็นการจัดการความซับซ้อนที่เกิดจากแรงกดดันของประชาชน ความเป็นเมือง การโยกย้ายถิ่นฐาน ความรุนแรงสุดโต่ง (Extremism) การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ความมั่นคงทางอาหาร การแพร่ระบาดของเชื้อโรคและการก่ออาชญากรรม ซึ่งมีแนวโน้มเป็นปัญหาความมั่นคงที่ซับซ้อนทั่วทุกภูมิภาคและชายแดนทุกประเทศ[5]
บทความนี้มุ่งอธิบายรูปแบบการปฏิบัติการ (Pattern of action) และแนวโน้ม (Trend) ของกลุ่มหัวรุนแรงสุดโต่งและกลุ่มก่อการร้ายในยุคปัจจุบันซึ่งผสานโลกกายภาพ (Physical World) กับโลกไซเบอร์ (Cyber World) เข้าด้วยกัน[6] โดยมีความคล้ายคลึงกับรูปแบบธุรกิจ O2O (Online to Offline) ที่ผสมผสานธุรกิจจากออนไลน์ไปยังออฟไลน์ โดยนำคุณภาพของออฟไลน์มาช่วยยกระดับให้กับออนไลน์ สำหรับภาษาทางการตลาดดิจิทัลเรียกว่า O2O หมายถึงระบบ (กลยุทธ์) การโน้มน้าวชักชวนให้ผู้บริโภคที่อยู่ในโลกดิจิทัล (online) ซื้อสินค้าหรือบริการจากร้านค้าในโลกกายภาพ (offline) ด้วยการพิสูจน์ทราบเข้าถึงตัวลูกค้าผ่าน e-mail สื่อสังคมออนไลน์และโฆษณาทางอินเตอร์เน็ตเพื่อจัดทำฐานข้อมูลจากนั้นชักชวนให้ลูกค้ากลับมาสู่โลกกายภาพ[7]
กลุ่มหัวรุนแรงสุดโต่งที่มีการดำเนินงานในลักษณะผสมผสานระหว่างกองทัพกบฏ (Rebel) และกลุ่มก่อการร้าย (Terrorist) ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดี คือ กลุ่มรัฐอิสลาม (Islamic State - IS)[8] สมาชิก IS ใช้อินเตอร์เน็ตและสื่อสังคมออนไลน์เป็นเครื่องมือสื่อสาร จัดหาอาวุธ เอกสารปลอมและบริการต่างๆ เช่น WhatsApp Skype และ Viber ส่วน Facebook VKA และ Twitter ถูกใช้เป็นที่รวมกลุ่มเฉพาะสมาชิกที่ได้รับเชิญและสื่อสารกันด้วยรหัสลับ รวมทั้งใช้โปรแกรม ToR (The Onion Router) และ VPN (Virtual Private Network) ปกปิดร่องรอย/หลีกเลี่ยงการตรวจจับของเจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองและบังคับใช้กฎหมาย[9]
กลุ่ม IS มีขีดความสามารถชักชวนชาวต่างชาติให้เข้าร่วมเป็นสมาชิกได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่จำเป็นต้องผ่านกระบวนการบ่มเพาะความรุนแรง ทั้งนี้ กลุ่มเยาวชนมีโอกาสถูกชักชวนและปลูกฝังความรุนแรงได้รวดเร็วกว่าผู้ใหญ่ ผู้ถูกจับกุมเพราะการเข้าร่วม หรือแสดงเจตนาจะเข้าร่วมกลุ่ม IS จำนวนน้อยกว่าครึ่งของทั้งหมดมีความรู้เกี่ยวกับศาสนาของตนเองและเปราะบางต่อการตีความคัมภีร์อัล-กุรอานตามแนวทางของ IS ในจำนวนนักรบต่างชาติทั้งหมดของ IS ร้อยละ 20 เป็นผู้มีปัญหาทางจิตก่อนเข้าร่วมกับ IS และร้อยละ 80 มีประวัติก่ออาชญากรรมขั้นลหุโทษจนถึงขั้นร้ายแรง[10]
[1] คำจำกัดความของปรากฏการณ์เปลี่ยนแปลงของเมืองจากการเป็นชนบทสู่ความเป็นเมือง ซึ่งจะเกิดอย่างสม่ำเสมอในระยะเวลาช้าๆ และเป็นมาตลอดทั่วโลก เดิมที กรุงเทพมหานคร เป็นเมืองที่เรียกว่าเมืองโตเดี่ยว เป็นเมืองขนาดมหานคร (Metropolitan) ซึ่งเป็นเมืองศูนย์กลางในทุกด้านของประเทศ นับตั้งแต่โครงสร้างพื้นฐาน ธุรกิจ แหล่งงาน การศึกษา รวมถึงการพัฒนาในมิติต่างๆ - “Urbanization ปรากฎการณ์ยืนยันเมืองต่างจังหวัดโตขึ้นแน่นอน” THE THAI REAL ESTATE ASSOCIATION 05 กรกฎาคม 2560 (http://thairealestate.org/content/detail/402/Urbanization-ปรากฎการณ์ยืนยัน-เมืองต่างจังหวัดโตขึ้นแน่นอน)
[2] 2018 Revision of World Urbanization Prospects UNITED NATIONS DEPARTMENT OF ECONOMIC AND SOCIAL AFFAIRS (16 May 2018) https://www.un.org/development/desa/publications/2018-revision-of-world-urbanization-prospects.html
[3] Smart City เมืองอัจฉริยะ เชื่อมสังคมขับเคลื่อนเศรษฐกิจผ่านเทคโนโลยี (26.02.2019) Suwit Wongrujirawanich https://www.asaexpo.org/single-post/smartcity
[4] “ก้าวเข้าสู่การขยายตัวของเมืองได้อย่างเต็มรูปแบบด้วย UrbanTech” Supawan Ritthidet (23-08-2017) https://www.estopolis.com/article/ก้าวเข้าสู่ความเป็นเมือง-Urbanization-ได้อย่างเต็มรูปแบบด้วย-UrbanTech
[5] THE 2010 CHART OF CONFLICT The International Institute for Strategic Study (IISS)
[6] “ระบบไซเบอร์-กายภาพ” พื้นฐานสำคัญในการยกระดับเทคโนโลยี, ดร.กุลชาติ มีทรัพย์หลาก นักวิจัยศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค-สวทช.) ผู้เขียน และศศิวิภา หาสุข เรียบเรียงและภาพประกอบ https://www.nectec.or.th/research/research-project/nectec-cps.html
[7] ผู้สนใจสามารถดูเพิ่มเติมใน
- “Online-to-Offline Commerce” REVIEWED BY ADAM HAYES Updated May 10, 2019 https://www.investopedia.com/terms/o/onlinetooffline-commerce.asp
- “O2O จากออนไลน์สู่ออฟไลน์ เทรนด์การตลาดยุคใหม่ในโลกดิจิตอล” เผยแพร่: 17 ม.ค. 2561 21:23 ปรับปรุง: 18 มกราคม 2561 10:16 โดย: MGR Online https://mgronline.com/mutualfund/detail/9610000005429
- “เข้าใจหลักการตลาด ONLINE TO OFFLINE (O2O) ภายใน 2 นาที” Online to Offline (O2O) คืออะไร? และทำอย่างไรให้สำเร็จ มาดูวีดีโอเข้าใจง่ายๆ ภายใน 2 นาที http://www.thaidigitalhub.com/online-marketing/เข้าใจหลักการตลาด-online-to-offline-o2o-ภา/
- “เชื่อมสองโลกเข้าด้วยกันต้องทำให้เร็ว LINE-Tencent เดินเกมแพลตฟอร์มดิจิทัล ตอบโจทย์เทรนด์ O2O” By Tangsiri - 03/04/2017 https://brandinside.asia/o2o-marketing-trend/
- O2O “เทรนด์การตลาด” มาแรงปี 2018 บทความทั้งหมด, ONLINE MARKETING (มกราคม 12, 2018) https://www.makewebeasy.com/blog/2018/01/o2o-เทรนด์การตลาด-2018/
- “4 โมเดลธุรกิจ “O2O” ในประเทศจีนที่ประสบความสำเร็จ” (December 22, 2017) Tiensak Thamcharonkij https://www.marketingoops.com/exclusive/insider-exclusive/o2o-china-business/
[8] กลุ่มนักรบญิฮัด (Jihadist Group) ที่เคยควบคุมพื้นที่ภาคเหนือของอิรักและซีเรีย ประกาศจัดตั้งรัฐคอลีฟะห์ (Caliphate) หรือ “กาหลิบ” (รูปแบบการปกครองหลังยุคศาสดามุฮัมหมัด) เมื่อต้นกรกฎาคม 2014 เดิมใช้ชื่อกองกำลังรัฐอิสลามแห่งอิรักและซีเรีย (Islamic State of Iraq and Syria-ISIS) หรือกองกำลังรัฐอิสลามแห่งอิรักและเลแวนท์ (The Islamic State of The Iraq and Levant-ISIL) คำว่า Levant หมายถึงเขตแดนในบริเวณที่ตั้งของซีเรียและดินแดนใกล้เคียง โดยเฉพาะเขตแดนด้านด้านตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน สำหรับซีเรียมีชื่อในภาษาอาหรับว่า al-Sham กองกำลังนี้ยังมีชื่อเรียกในภาษาอารบิคว่า Al-Dawla Al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham บางครั้งใช้ชื่อย่อว่า “Daesh” หรือ “Da’ish”
[9] EUROPOL, (2016) Changes in modus operandi of Islamic State terrorist attacks The Hague, 18 January 2016.
[10] เพิ่งอ้าง
About Kim
Kim is a retired civil servant, specializing in intelligence analysis. He loves productivity hacks, minimalist workflows and CSI series.
Leave a Comment