การเจรจาการค้าสหรัฐฯ-จีน: ลงเอยแบบ “เกมไก่ตื่น” (Chicken Game) ?

ที่มาภาพ: https://www.bloomberg.com/asia

ความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯกับจีนอันเป็นผลเนื่องจากการเจรจาการค้าที่หยุดชะงักตั้งแต่พฤษภาคม 2019 ผ่อนคลายลงในช่วงสั้น[1] หลังจากประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐฯทวีตข้อความเมื่อ 18 มิถุนายน 2019 ระบุว่าได้พูดคุยทางโทรศัพท์กับประธานาธิบดีสี จิ้นผิงของจีนซึ่งตกลงจะพบเจรจาการค้าก่อนการประชุม G-20 ที่ญี่ปุ่นในสัปดาห์หน้า[2] สอดคล้องกับ CCTV ของจีนรายงานว่าประธานาธิบดีสี จิ้นผิงเห็นด้วยกับข้อริเริ่มการเจรจาเช่นกัน[3] ขณะที่นักวิเคราะห์คาดการณ์ว่าทั้งสองฝ่ายอาจบรรลุข้อตกลงในลักษณะ “เกมไก่ตื่น” (Chicken Game)[4] เนื่องจากผู้เล่นทั้งสองฝ่ายเห็นว่าหากใช้มาตรการขึ้นภาษีจนถึงที่สุดจะทำให้เกิดความเสียหายต่อเศรษฐกิจของทั้งสองประเทศ

          ก่อนหน้านี้เมื่อ 10 มิถุนายน 2019 ประธานาธิบดีทรัมป์แถลงกับผู้สื่อข่าวว่าตนจะขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจากจีนอีกร้อยละ 25 หรือมากกว่าร้อยละ 25 มูลค่า 300,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หากประธานาธิบดีสีไม่พบเจรจาการค้ากับตนในการประชุม G-20 ที่เมืองโอซาก้า ญี่ปุ่น ใน 28 - 29 มิถุนายน 2019 นอกจากนั้น สหรัฐฯยังใช้มาตรการที่มิใช่ภาษี (Non-Tariff) ในการกดดันให้จีนทำข้อตกลง ด้วยการขึ้นบัญชีดำบริษัทเทคโนโลยีของจีน (หัวเหว่ย) และบริษัทในเครืออีกกว่า 60 บริษัท โดยห้ามบริษัทสหรัฐฯทำธุรกิจกับด้วยเว้นแต่จะได้รับการพิจารณาอนุมัติจากรัฐบาลสหรัฐฯ

ภาพทวีตของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้สหรัฐฯและจีนกลับสู่โต๊ะเจรจา คงเป็นเพราะผลกระทบจากข้อพิพาทด้านการค้าทำให้เศรษฐกิจของทั้งสองประเทศอ่อนแอลง โดยดัชนีผู้จัดการฝ่ายจัดซื้อ (PMI) ของสหรัฐฯมีแนวโน้มลดลง ปัจจุบันต่ำกว่า 50 ส่วนของจีนอยู่เหนือ 50 เล็กน้อย คาดว่าสหรัฐฯน่าจะเป็นฝ่ายยอมผ่อนปรนเงื่อนไขบางอย่าง เช่น ให้เวลาจีนมากขึ้นในการปรับตัว เพื่อเร่งให้จบการเจรจาก่อนเข้าสู่ฤดูการหาเสียงเลือกตั้งประธานาธิบดีในต้นปี 2020 ส่วนจีนน่าจะ ได้เปรียบสหรัฐฯอยู่เล็กน้อยตรงที่ไม่ต้องกังวลเรื่องการเลือกตั้ง และถ้าดูจากคะแนนนิยมของทรัมป์ที่เริ่มลดลง แรงกดดันน่าจะอยู่ที่สหรัฐฯซึ่งต้องรีบปิดดีล[5]

การประมวลผลการสำรวจความนิยมผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯขณะนี้ นาย Joe Biden ว่าที่ผู้สมัครจากพรรคเดโมแครตมีคะแนนความนิยมทิ้งห่างประธานาธิบดีทรัมป์มากขึ้นจากร้อยละ 6 ในการสำรวจครั้งก่อนเป็นร้อยละ 8 - 13 ขณะที่ชาวอเมริกันเริ่มไม่พอใจนโยบายของประธานิบดีทรัมป์มากขึ้นในประเด็นการเจรจาการค้ากับจีน

          แม้บริษัทหลักทรัพย์กสิกรไทยมีทัศนะในเชิงบวกต่อการเจรจาการค้าที่จะมีขึ้นในช่วงปลายมิถุนายนนี้ แต่เชื่อว่าความขัดแย้งทางการค้าระหว่างสหรัฐฯกับจีนจะปรากฏขึ้นอีก เพราะสาเหตุของปัญหาความขัดแย้งเกี่ยวข้องกับการแข่งขันเพื่อเป็นมหาอำนาจของโลก ทั้งนี้ บล.กสิกรไทยประเมินผลลัพธ์ของการเจรจาการค้าระหว่างการประชุม G-20 ที่ญี่ปุ่นมีความเป็นไปได้ 3 แนวทาง คือ[6]

          1. กรณีปกติ (Base-case) GDP สหรัฐฯปี 2019 เติบโตร้อยละ 3.4 การขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจากจีนร้อยละ 25 มูลค่า 250,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐสิ้นสุดในมิถุนายน 2019

          2. กรณีเลวร้าย (Worse-case) GDP สหรัฐฯปี 2019 เติบโตร้อยละ 3.1 การขึ้นภาษีสินค้านำเข้าจากจีนร้อยละ 25 มูลค่า 250,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐดำเนินไปจนถึงสิ้นปี 2019

          3. กรณีเลวร้ายที่สุด (Worst-case) GDP สหรัฐฯปี 2019 เติบโตร้อยละ 2.6 ซึ่งมีความเป็นไปได้น้อย นอกจากการขึ้นภาษีสินค้านำเข้าจากจีนร้อยละ 25 มูลค่า 250,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สหรัฐฯยังจะขึ้นภาษีในอัตราเดียวกันมูลค่า 300,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐอีกด้วย

---

[1] “รุกฆาตตลาดหุ้น” PhillipCapital http://www.efinancethai.com/research/PHILIP/MarketComment_190619.pdf (19 มิถุนายน 2019)

[2] “Trump and Xi Agree to Discuss Trade at Next Week’s G-20 Summit in Japan” WSJ By Vivian Salama, William Mauldin and Josh Zumbrun Updated June 18, 2019 6:25 pm ET https://www.wsj.com/articles/trump-xi-to-have-extended-meeting-at-g-20-11560865968

[3] “Trump, Xi Stoke Trade Optimism With Plan to Resume Talks at G-20” By Justin Sink Bloomberg June 18, 2019, 8:49 PM GMT+7 Updated on June 19, 2019, https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-06-18/trump-says-he-ll-have-extended-meeting-with-xi-stocks-rally?cmpid=BBD061919_MKT&utm_medium=email&utm_source=newsletter&utm_term=190619&utm_campaign=marketsasia

[4] เป็นเกมที่มีผู้เล่น 2 คนและทางเลือก 2 ทาง สถานการณ์ คือ ผู้เล่นสองคนขับรถด้วยความเร็วสูงเข้าหากัน ฝ่ายที่หักหลบรถก่อนจะเป็นผู้แพ้ แต่ถ้าผู้เล่นทั้งสองฝ่ายไม่หักหลบรถจะชนกันและจะทำให้ผู้เล่นทั้งสองฝ่ายเกิดความเสียหายอย่างมาก สืบค้นใน https://th.wikipedia.org/wiki/ทฤษฎีเกม (19 มิถุนายน 2019)

[5] “The Fundamental View: เตรียมพร้อม รับมือดอกเบี้ยขาลง” ไพบูลย์ นลินทรางกูร CFA กรุงเทพธุรกิจ 19 มิถุนายน 2019 หน้า 21.

[6] “Thailand Market Strategy June 2019” Kasikorn Securities Plc. Passakorn Linmaneechote, CFA Sunthorn Thongthip Strategist and equity research marketing (18 June 2019).

About Kim
Kim is a retired civil servant, specializing in intelligence analysis. He loves productivity hacks, minimalist workflows and CSI series.