การแพร่กระจายของไวรัสโคโรนา (COVID-19) ท่ามกลางความหวาดกลัวการแพร่ระบาดทั่วโลก

ที่มา: Global COVID-19 coronavirus cases: Interactive map by Johns Hopkins University https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6

ไวรัสดังกล่าวมีศักยภาพที่จะลุกลามไปทั่วโลกหรือไม่ มีแน่นอน แล้วเราไปถึงจุดนั้นหรือยัง จากการประเมินของเรา ยังไม่ถึงจุดนั้น” นายแพทย์ทีโดรส อัดฮานอม กีบรีเยซุส ผู้อำนวยการองค์การอนามัยโลก (WHO)

หลายประเทศกำลังดิ้นรนเพื่อต่อต้านการแพร่กระจายของเชื้อโรคติดต่อทางเดินหายใจ (ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่) และพยายามหาหนทางจัดการความท้าทายต่าง ๆ ทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจและการส่งกำลังบำรุง (logistical)[1] ขณะที่ระดับความไม่ไว้วางใจรัฐบาลของประชาชนในประเทศที่ปกครองแบบอำนาจนิยม (authoritarian) เพิ่มขึ้นอย่างมากและกลายเป็นอุปสรรคขัดขวางการตอบสนองอย่างมีประสิทธิภาพ มีรายงานผู้ติดเชื้อไวรัสโคโรนาในอิหร่านจำนวน 6,566 คน เสียชีวิต 194 คน (ในจำนวนนี้ 6 คนเป็นนักการเมืองและเจ้าหน้าที่ระดับสูงในรัฐบาล)[2] ส่วนอิตาลี รัฐบาลพยายามลอยอยู่เหนือการแพร่ระบาดของไวรัสและความตึงเครียดทางสังคมที่ถูกรุมเร้าจากความขัดแย้งทางการเมืองภายใน รวมทั้งการกล่าวหาเรื่องคอร์รัปชันและความไร้ประสิทธิภาพของรัฐราชการขนาดใหญ่

          การแพร่กระจายของเชื้อไวรัส COVID-19 เป็นเหตุฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ส่งผลกระทบต่อระบบสาธารณสุขของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ผู้ป่วยที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอจะได้รับผลกระทบรุนแรงมากที่สุด เช่นเดียวกับประเทศที่มีระบบสาธารณสุขอ่อนแอและมีปัญหาความตึงเครียดระหว่างรัฐบาลกับประชาชน ความพยายามจำกัดการแพร่กระจายของ COVID-19 ในประเทศอำนาจนิยมเช่น จีนมีผู้ป่วยที่ได้รับการยืนยันกว่า 80,000 คนและเสียชีวิต 3,000 คน ทางการกำหนดมาตรการจำกัดการเดินทางและการพาณิชย์อย่างเข้มงวด แต่ความไม่ไว้วางใจรัฐบาลของประชาชนเป็นอุปสรรคต่อการตอบสนองที่มีประสิทธิภาพ

ปรากฎรายงานใหม่เมื่อต้นมีนาคม 2020 เกี่ยวกับอัตราการระบาดของไวรัสโคโรนานอกจีนเพิ่มมากกว่าภายในประเทศซึ่งเป็นแหล่งกำเนิด[3] กลุ่มประเทศที่พบการระบาดใหม่เกิดขึ้นจากการเดินทางไปจีนเมื่อเร็ว ๆ นี้ การแพร่กระจายของกลุ่มนี้เป็นผลจากการรายงานติดตามที่มุ่งเน้นมากขึ้น รวมทั้งการติดต่อจากคนสู่คนในท้องถิ่น จีนรายงานว่ามีผู้ติดเชื้อกลับเข้ามาในประเทศและกำหนดข้อจำกัดสำหรับผู้ที่เดินทางมาจากประเทศต่าง ๆ เช่น อิตาลี ในทำนองเดียวกันประเทศเหล่านี้ก็ได้กำหนดข้อจำกัดที่คล้ายกันสำหรับผู้เดินทางจากจีน

เกาหลีใต้กำลังดิ้นรนที่จะประกาศว่าเกิดการระบาดใหญ่ที่สุดนอกประเทศจีน ความท้าทายของเกาหลีใต้สะท้อนให้เห็นว่า แม้แต่ประเทศที่มีโครงสร้างพื้นฐานด้านสาธารณสุขก้าวหน้าก็ยังมีผู้ป่วยจำนวนมาก ขณะนี้มีรายงานผู้ป่วยมากกว่า 7,000 คน ในเกาหลีใต้ซึ่งเป็นผู้นำในการรายงานและติดตามผู้ป่วยรายใหม่ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะความขยันรายงานการตรวจสอบผู้ป่วยรายใหม่และผลลัพธ์ที่มีความโปร่งใส ประธานาธิบดี Moon Jae-in ของเกาหลีใต้จัดการประชุมฉุกเฉินใน 3 มีนาคม 2020 เพื่อประกาศสิ่งที่เขาเรียกว่า “ปัญหาร้ายแรง” จากการขาดแคลนหน้ากากอนามัยสำหรับบุคคลากรด้านการแพทย์

สาเหตุที่บุคลากรด้านการแพทย์เกาหลีใต้ประสบปัญหาขาดแคลนหน้ากากอนามัย เนื่องจากถูกบุคคลผู้ไม่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพหรือไม่ติดเชื้อไปหมด การดิ้นรนของเกาหลีใต้ส่วนใหญ่อยู่บนพื้นฐานจำนวนผู้ป่วยโดยรวม ขณะที่อิหร่านเป็นอีกจุดหนึ่งของการแพร่กระจายไวรัสโคโรนา ความท้าทายประกอบด้วยการถูกคว่ำบาตรและรัฐบาลไม่เต็มใจเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะอย่างซื่อตรง และโปร่งใส BBC รายงานว่าอิหร่านปล่อยตัวผู้ต้องขังจำนวนมากกว่า 54,000 คนเป็นการชั่วคราว เพื่อต่อสู้กับการแพร่กระจายของไวรัสโคโรนาและลดความแออัดในที่คุมขัง โดยผู้ต้องขังที่ได้รับการปล่อยตัวต้องรับการตรวจสอบการติดเชื้อซึ่งได้ผลเป็นลบและประกันตัวก่อนนออกจากเรือนจำ[4]

การแพร่กระจายของไวรัสคงไม่จำกัดเฉพาะในอิหร่าน เนื่องจากสภาพทางภูมิศาสตร์ของประเทศและการเชื่อมต่อในภูมิภาค มีรายงานผู้ป่วยรายใหม่ทั่วทั้งตะวันออกกลางรวมทั้งจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นในอิรัก ซึ่งเหน็ดเหนื่อยกับสงคราและพยายามสร้างชาติใหม่ ไวรัสโคโรนาสามารถเป็นเครื่องทำลายล้างได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอิรักซึ่งขาดแคลนบริการภาครัฐเกือบทุกระดับ แม้ปราศจากภัยคุกคามจากการแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา รัฐบาลอิรักก็ไม่สามารถตอบสนองความต้องการและความมั่นคงของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ การแพร่ระบาดของเชื้อโรคทางเดินหายใจจึงเป็นการซ้ำเติมความเปราะบางของประเทศ

เชื้อไวรัส COVID-19 เผยให้เห็นข้อบกพร่องในประเทศที่มีทรัพยากรจำนวนมากกว่า แต่ต้องทนทุกข์กับการขาดแคลนระบบราชการที่ทำงานเพื่อสาธารณะ การกำกับดูแลของรัฐบาลอิตาลีแย่กว่าเศรษฐกิจที่ต้องดิ้นรนอย่างต่อเนื่อง มีรายงานผู้ป่วยติดเชื้อมากกว่า 7,000 คนและเสียชีวิตกว่า 300 คน รัฐบาลอิตาลีพยายามดิ้นรนอยู่เหนือการแพร่ระบาดของไวรัส และความตึงเครียดทางสังคมที่ถูกรุมเร้าจากความขัดแย้งทางการเมืองภายในรวมทั้งการกล่าวหาเรื่องคอร์รัปชันและความไร้ประสิทธิภาพของรัฐราชการขนาดใหญ่

การตอบสนองการระบาดของเชื้อไวรัสในสหรัฐฯมีความสำคัญเช่นเดียวกับทุกสิ่งในกรุงวอชิงตัน รวมทั้งการแบ่งพรรคแบ่งพวกและความคับแค้นใจระหว่างทำเนียบขาวและส่วนที่เหลือของรัฐบาล การยุติรายงานจำนวนผู้ที่ผ่านการตรวสอบการติดเชื้อไวรัสโคโรนาของรัฐบาลสหรัฐฯ ทำให้เกิดความไม่ไว้วางใจ ขณะเดียวกันเป็นการส่งเสริมให้เกิดการการสมรู้ร่วมคิด หลายมลรัฐยังคงรายงานตัวเลขผู้ติดเชื้อ ซึ่งโดยรวมยังอยู่ในระดับต่ำ ด้วยเหตุนี้รัฐวอชิงตันจึงกลายเป็นสถานที่ที่มีความขัดแย้งทางการเมือง

           ไวรัสโคโรนาชี้ให้เห็นถึงความจริงที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ว่า โครงสร้างพื้นฐานด้านสาธารณสุขในสหรัฐฯจำเป็นต้องได้รับการซ่อมแซมขนานใหญ่ เช่นเดียวกับโครงข่ายถนนและไฟฟ้าในประเทศซึ่งไม่เพียงพอและระบบที่กำลังผุพังอย่างน่าสังเวช การจงใจตัดลดงบประมาณด้านวิทยาศาสตร์และสาธารณสุข ขณะที่ทุ่มเทงบประมาณสนับสนุนสงครามต่อต้านการก่อการร้ายและ “ทุกสิ่งที่เกี่ยวกับทหารและความมั่นคง” ทำให้สหรัฐฯมีความเปราะบางต่อภัยคุกคามที่ไม่ได้ระบุถึงอย่างเพียงพอในการจัดลำดับความสำคัญเร่งด่วนของชาติในปัจจุบัน

---

[1] การบริหารจัดการโลจิสติกส์ เป็นกระบวนการทำงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการวางแผน การดำเนินการและการควบคุมการทำงานขององค์กร รวมทั้งการบริหารจัดการข้อมูลและธุรกรรมทางการเงินที่เกี่ยวข้องให้เกิดการเคลื่อนย้าย การจัดเก็บ การรวบรวม การกระจายสินค้า วัตถุดิบ ชิ้นส่วนประกอบและการบริการ ให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด โดยคำนึงถึงความต้องการและความพึงพอใจของลูกค้าเป็นสำคัญ ระบบโลจิสติกส์เป็นกระบวนการหนึ่งของการจัดการสินค้าและบริการ ตลอดห่วงโซ่อุปทาน สำหรับ e-Logistics หมายถึงการนำเอา ICT เข้ามาช่วยในกระบวนการดังกล่าว เช่น ICT เข้ามาช่วยในกระบวนการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารระหว่างหน่วยงาน https://dict.longdo.com/search/LOGISTIC

[2] 6 นักการเมืองอิหร่าน เสียชีวิตจากโคโรนา ฐานเศรษฐกิจ 06 Mar 2020 สืบค้นได้ที่https://www.thansettakij.com/content/world/423831?izooto=&utm_source=izooto&utm_medium=push_notifications&utm_campaign=6&utm_content=&utm_term=

[3] ‘ฮู’ ชี้โควิด-19 นอกจีนพุ่ง 9 เท่า ห่วง ‘โสมขาว อิตาลี อิหร่าน ญี่ปุ่น’ ตาย 3,117 ติดทะลุ 9 หมื่น มติชน 3 มีนาคม 2563 - 09:17 น. https://www.matichon.co.th/foreign/news_2021592 และ China worries about new coronavirus surge from infected arrivals by Shawn Yuan  Aljazeera 4 Mar 2020 Available at https://www.aljazeera.com/news/2020/03/china-worries-coronavirus-surge-infected-arrivals-200304062507995.html

[4] Coronavirus: Iran temporarily frees 54,000 prisoners to combat spread BBC 3 March 2020 Available at https://www.bbc.com/news/world-middle-east-51723398

About Kim
Kim is a retired civil servant, specializing in intelligence analysis. He loves productivity hacks, minimalist workflows and CSI series.