ข้อมูลที่ผิด (misinformation) เกี่ยวกับไวรัสสายพันธุ์ Delta ไทยคงไม่ซ้ำรอยอินเดีย

 

ที่มาภาพ: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-06-30/anti-vaxxer-disinformation-spreads-in-asia-endangering-millions

การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta (จากอินเดีย) สร้างความกังวลเพิ่มขึ้นทั่วโลก ส่งผลให้ทางการออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ บังกลาเทศและบางส่วนของโปรตุเกสประกาศใช้มาตรการล็อกดาวน์อีกครั้ง[1] ขณะที่การส่งข้อความด้านสาธารณสุขประสบปัญหาคำอธิบายที่ทำให้เข้าใจผิด (misleading) ทั้งนี้ เทดรอส อัดฮานอม เกเบรเยซุส ผู้อำนวยการองค์การอนามัยโลก กล่าวว่า เวลานี้พบโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ Delta อย่างน้อยใน 85 ประเทศและถือเป็นสายพันธุ์ที่มีการติดต่อได้ง่ายและรวดเร็วที่สุดโดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่ยังไม่ได้รับวัคซีน[2]

ข้อมูลล่าสุดจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) ระบุว่า เชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta มีความชุกอยู่ที่ร้อยละ 10 ของผู้ติดเชื้อโควิด-19 รายใหม่ในสหรัฐฯ คาดว่าตัวเลขดังกล่าวอยู่ที่ร้อยละ 37 ถึง 42 ในอังกฤษ ซึ่งมักจะเป็นเค้าลางของการแพร่ระบาดที่จะเกิดขึ้นตามมาในประเทศอื่น[3]  ผู้ป่วยรายใหม่ประมาณร้อละ 95 ติดเชื้อไวรัสสายพันธุ์ Delta ส่งผลให้อังกฤษต้องชะลอการยกเลิกมาตรการล็อกดาวน์ออกไปอีก 4 สัปดาห์ (เดิมกำหนดเปิดเมืองใน 21 มิถุนายน 2021)

ทางด้านออสเตรเลียบังคับใช้มาตรการล็อกดาวน์ในนครซิดนีย์เป็นเวลา 2 สัปดาห์ (26 มิถุนายน 2021 – 9 กรกฎาคม 2021) เพื่อควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด-19 สายพันธุ์ Delta หลังยอดผู้ป่วยสะสมพุ่งขึ้นเป็น 110 รายและอิสราเอลซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศที่กระจายการฉีดวัคซีนมากที่สุดในโลก ประกาศใช้มาตรการสวมหน้ากากอนามัยในสถานที่ปิดอีกครั้งใน 24 มิถุนายน 2021 เนื่องจากกังวลว่าโควิด-19 จะกลับมาระบาดอีกระลอก หลังพบผู้ติดเชื้อรายใหม่ส่วนใหญ่มีความเชื่อมโยงกับสายพันธุ์ Delta ที่มาจากต่างประเทศ

 ขณะเดียวกัน เจ้าหน้าที่ด้านสาธารณสุขของอังกฤษ เปิดเผยว่า ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta ที่มาจากอินเดียได้กลายพันธุ์เป็นสายพันธุ์ “Delta Plus” กว่าสายพันธุ์ เดิม ตรวจพบครั้งแรกเมื่อ 11 มิถุนายน 2021 โดยกระทรวงสาธารณสุขอินเดียรายงานเมื่อ 23 มิถุนายน 2021 ว่าตรวจพบผู้ป่วยติดเชื้อ Delta Plus จำนวน 40 ราย

          ในขณะที่ประเทศต่าง ๆ ส่งเสียงเตือนเกี่ยวกับไวรัสสายพันธุ์ Delta นักวิจารณ์บางคนกลับเร่งเร้าการเล่าเรื่องต่อต้านการล็อกดาวน์และวัคซีนอย่างต่อเนื่อง วิดีโอที่โพสต์โดยบัญชี “Fearless Nation” ใน Bitchute ซึ่งมีสมาชิกมากกว่า 10,000 ราย นำเสนอคลิปนักเคลื่อนไหวต่อต้านวัคซีน Del Bigtree ที่กำลังพัฒนาทฤษฎีสมคบคิดว่าไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta เป็นการจัดฉาก (false flag) ป้ายสีทางการเมือง วิดีโอนี้มีผู้ชมอย่างน้อย 2,300 ครั้ง

          กระดานข่าวสาร Great Awakening ของกลุ่ม QAnon[4] สร้างเรื่องทำให้เข้าใจผิดว่าครึ่งหนึ่งของผู้ใหญ่ในอิสราเอลที่ได้รับการฉีดวัคซีนครบแล้วมีผลทดสอบการติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta เป็นบวก ดังนั้นวัคซีนจึง “ไร้ค่า” คำกล่าวอ้างนี้เพิกเฉยตัวเลขสถิติที่สอดคล้องกับประสิทธิภาพวัคซีนกล่าวคือ ร้อยละ 85 ของผู้ใหญ่ได้รับการฉีดวัคซีนและวัคซีนมีประสิทธิภาพป้องกันไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta ร้อยละ 85 ประเด็นสำคัญคือ ผู้ติดเชื้อมีจำนวนน้อยโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ใหญ่และผู้ไม่ได้รับการฉีดวัคซีนจำนวนไม่กี่คนมีอาการป่วยรุนแรง[5]

          องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้สวมหน้ากากอนามัยและใช้มาตรการป้องกันอื่น ๆ “เนื่องจากการแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ Delta วัคซีนเพียงอย่างเดียวไม่สามารถหยุดการแพร่ระบาดในชุมชนได้” ทั้งนี้ Tomi Lahren พิธีกรของ Fox Nation ตอบสนองคำแนะนำของ WHO โดยทวีตข้อความว่า “Fool us once, shame on you. Fool us twice?! Not gonna happen!!!,” ซึ่งมีการส่งต่อ (shared) อย่างน้อย 1,100 ครั้ง

ประชากรหลายล้านคนในพื้นที่แพร่ระบาดอย่างรุนแรงของโควิด-19 ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ปฏิเสธหรือชะลอการฉีดวัคซีน เนื่องจากถูกครอบงำจากข่าวสารที่ผิด (misinformation) จากแหล่งข่าวสื่อสังคมออนไลน์ในท้องถิ่นและกลุ่มต่อต้านวัคซีนในสหรัฐฯ การกล่าวอ้างอย่างผิด ๆ สร้างความลังเลใจในการรับวัคซีนในบางพื้นที่ของภูมิภาคและบ่อนทำลายความพยายามฉีดวัคซีนให้กับผู้ที่เปราะบางที่สุดในเอเชีย เพื่อยุติการแพร่ระบาดขนานใหญ่ที่ทำให้เศรษฐกิจโลกหยุดชะงัก

 แม้จะมีอัตราผู้ป่วยรายใหม่สูงที่สุดในโลก แต่การสำรวจเมื่อเร็ว ๆ นี้แสดงให้เห็นว่าการปฏิเสธวัคซีนเป็นที่แพร่หลายในภูมิภาคนี้ ตามรายงานของบริษัทสำรวจความคิดเห็น Social Weather Stations ในฟิลิปปินส์ประชาชนร้อยละ 68 ไม่แน่ใจหรือไม่เต็มใจที่จะฉีดวัคซีน ผลสำรวจของสวนดุสิตโพลระบุว่าคนไทย 1 ใน 3 สงสัยหรือปฏิเสธที่จะรับการฉีดวัคซีน ขณะที่ผลสำรวจในอินโดนีเซียพบว่าเกือบ 1 ใน 5 ของประชากรลังเลใจ[6]

การโฆษณาชวนเชื่อต่อต้านการฉีดวัคซีนด้วยข้อมูลที่ผิดเป็นสาเหตุสำคัญของความ “ไม่เต็มใจ” ฉีดวัคซีน ส่งผลให้อัตราการกระจายวัคซีนในประเทศที่ประสบปัญหาขาดแคลน (เครื่องมือ อุปกรณ์) ล่าช้าออกไปอีก ทั้งนี้ประชากรน้อยกว่าร้อยละ 10 ในไทยและฟิลิปปินส์ได้รับการฉีดวัคซีนเพียงเข็มเดียว

เมลิสซา เฟลมมิง รองเลขาธิการสหประชาชาติด้านการสื่อสารระดับโลกกล่าวในที่ประชุมเสมือนจริงเมื่อพฤษภาคม 2021 ว่า “ภูมิทัศน์ของสื่อปนเปื้อนมลพิษ ข้อมูลข่าวสารผิดอันเกิดขึ้นพร้อมกับภัยโรคระบาดที่กระจายไปทั่ว (infodemic) เปลี่ยนไปแล้ว โดยมีจุดมุ่งเน้นข้อมูลที่ผิดเกี่ยวกับวัคซีนและซึมซับความกลัวให้กับผู้คน”

การแพร่ระบาดของโควิด-19 สายพันธุ์ Delta ในไทยเมื่อ 2 และ 3 กรกฎาคม 2021 ทำจุดสูงสุดใหม่ที่ 6,087 และ 6,230 รายตามลำดับ สร้างความกังวลและบดบังการฟื้นตัวของเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง จำนวนผู้ติดเชื้อที่อยู่ระหว่างรักษา (active case) ประมาณวันละ 4,000 – 5,000 ราย สูงกว่าจำนวนผู้รักษาหายใหม่ (recovered case) ประมาณวันละ 2,000 – 3,000 ราย

บริษัทหลักทรัพย์ ASPS ตั้งข้อสมมติฐานว่า หากสถานการณ์แพร่ระบาดของสายพันธุ์ Delta ในไทย (ตรวจพบเมื่อ 21 พฤษภาคม 2021) เหมือนอินเดียซึ่งมีรูปแบบ (pattern) การแพร่ระบาดนับตั้งแต่วันแรก (13 มีนาคม 2021) จนถึงจุดสูงสุดมีผู้ติดเชื้อ 414,188 ราย (เพิ่มขึ้น 15.65 เท่า) ภายในเวลา 55 วัน หลังจากนั้นจะใช้เวลาอีก 51 วัน ก่อนที่จำนวนผู้ติดเชื้อจะลดลง

คาดว่าจำนวนผู้ติดเชื้อของไทยจะทำจุดสูงสุด 57,945 ราย (เพิ่มขึ้น 15.65 เท่า) ภายในเวลา 55 วัน (18 กรกฎาคม 2021) จากนั้นจะใช้เวลาอีก 51 วันก่อนที่จำนวนผู้ติดเชื้อจะลดต่ำลงจนใกล้เคียงระดับเดิม (7 กันยายน 2021) สอดคล้องกับมุมมองของสถาบันชี้วัดและประเมินผลด้านสุขภาพ (The Institute Metrics and Evaluation) ซึ่งเป็นองค์องค์กรวิจัยอิสระด้านสุขภาพระดับโลก

จนถึงขณะนี้เรามีเวลาเหลืออีกเพียง 2 สัปดาห์ที่การติดเชื้อโควิด-19 ในไทยจะพุ่งขึ้นสู่จุดสูงสุด ซึ่งเป็นฉากทัศน์ที่ไม่มีใครอยากเห็น แล้วผู้มีหน้าที่รับผิดชอบได้รับรู้หรือเตรียมการรับมือหรือไม่ อย่างไร?

---

[1] หลายประเทศสั่งล็อกดาวน์เพิ่ม หลังสายพันธุ์ 'เดลตา' ระบาดลุกลาม ข่าว VOA มิถุนายน 28, 2021 เข้าถึงได้ที่https://www.voathai.com/a/modi-threat-of-covid-19-remains-/5944502.html?ltflags=mailer

[2] Delta variant warnings met with misinformation First draft The Daily Briefing Monday, June 28, 2021 Available at: https://mail.google.com/mail/u/0/?tab=rm&ogbl#inbox/FMfcgzGkXwMRCXTcKtNdxVjkNFDlTrXw

[3] The Covid delta variant has ‘exploded’ in the UK — and it could be a blueprint for the U.S. CNBC PUBLISHED MON, JUN 28 20212:46 AM Holly Ellyatt @HOLLYELLYATT https://www.cnbc.com/2021/06/28/how-the-uk-with-the-delta-variant-is-a-blueprint-for-the-us.html?mc_cid=3db4fa5a98&mc_eid=7d49ad23ab

[4] ทฤษฎีสมคบคิดของกลุ่มขวาจัดในสหรัฐฯ แกนหลักของแนวคิดเชื่อว่า ประธานาธิบดีโดนัลด์​ ทรัมป์ ของสหรัฐกำลังต่อสู้ทำสงครามอย่างลับ ๆ กับ “รัฐพันลึก (deep state)” ซึ่งเป็นคำที่ใช้เรียกเครือข่ายของข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่รัฐที่ต้องการล้มล้างผู้นำสหรัฐฯคนนี้ “คิวแอนอน” ยังเชื่อด้วยว่า “รัฐพันลึก” เกี่ยวโยงกับเครือข่ายค้าประเวณีเด็กด้วย ดู “คิวแอนอน” (QAnon) ทฤษฎีสมคบคิดที่กำลังแพร่กระจายไปทั่วโลก VOA สิงหาคม 29, 2020 เข้าถึงได้ที่ https://www.voathai.com/a/qanon-conspiracy-theory-goes-global/5562761.html

[5] ดู https://archive.vn/2021.06.28-223715/https://twitter.com/marcelsalathe/status/1409088257615400962

[6] Anti-Vaxxer Disinformation Spreads in Asia, Endangering Millions By Andreo Calonzo and Kwan Wei Kevin Tan BLOOMBERG July 1, 2021, 4:00 AM GMT+7 Available at: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-06-30/anti-vaxxer-disinformation-spreads-in-asia-endangering-millions

About Kim
Kim is a retired civil servant, specializing in intelligence analysis. He loves productivity hacks, minimalist workflows and CSI series.