OMICRON เจาะทลวงวัคซีนเต็มแขน?

ที่มาภาพ: https://www.aljazeera.com/news/2021/11/29/infographic-how-omicron-compares-to-other-covid-variants

“We know that vaccines are likely to have some protection,” WHO chief scientist Soumya Swaminathan said in a press briefing. “We still need to find out if there’s any loss of protection, but we think vaccines will still protect against severe disease as they have against the other variants.”[1]

การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์ใหม่ “Omicron” (ตรวจพบครั้งแรกในแอฟริกาใต้) โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ตั้งชื่อและระบุเป็นสายพันธุ์ที่น่ากังวล (Variant of Concern-VOC) เมื่อ 26 พฤศจิกายน 2021[2] อาจส่งผลให้แอฟริกาใต้ถูกลงโทษ (penalized) เรื่องความโปร่งใสในการแจ้งเตือนหน่วยงานสาธารณสุขระหว่างประเทศและห้ามการเดินทางรวมทั้งมาตรการอื่น ๆ ขณะที่ กระแสชาตินิยมวัคซีน การกักตุนและข้อมูลบิดเบือนเป็นอุปสรรคในการกระจายวัคซีนระดับโลก การขยายตัวของกลุ่มต่อต้านวัคซีน (Anti-vaxxers) และทฤษฎีสมคบคิดทวีความรุนแรงและเป็นอันตรายในบางประเทศรวมทั้งอิตาลีและเนเธอร์แลนด์[3]

หลายประเทศทั่วโลกรวมทั้งสหรัฐฯห้าม/จำกัดการเดินทางไปยังประเทศกลุ่มเสี่ยงในแอฟริกาตอนใต้ อาทิบอตสวานา ซิมบับเว นามิเบีย เลโซโท โมซัมบิกและอื่น ๆ ขณะนี้มีหลายสิ่งที่ยังไม่รู้เกี่ยวกับไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ B.1.1.529 หรือ Omicron คือ ความสามารถในการแพร่เชื้อรวดเร็วและรุนแรงขนาดไหนเมื่อเทียบกับสายพันธุ์อื่นรวมทั้งประสิทธิภาพของวัคซีนที่มีอยู่ เนื่องจาก Omicron มีการกลายพันธุ์ของยีนมากถึง 50 ตำแหน่ง โดยสิ่งที่เรียกว่า “โปรตีนหนาม (spike protein)” อาจทำให้ไวรัสสามารถแพร่เชื้อได้มากขึ้นและหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันการติดเชื้อหรือการฉีดวัคซีนก่อนหน้านี้ได้[4]

          แม้มีการออกกฎหมายห้ามการเดินทาง แต่ก็พบการติดเชื้อ Omicron ในอังกฤษ, อิตาลี, เบลเยียม, ออสเตรเลีย, เนเธอร์แลนด์, ฮ่องกงและอิสราเอลและอื่น ๆ เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมานายกรัฐมนตรีนาฟตาลี เบนเน็ตต์ของอิสราเอลได้ประกาศห้ามชาวต่างชาติเข้าประเทศเป็นเวลา 2 สัปดาหิ์ ส่วน ดร.แอนโธนี เฟาซี ผู้อำนวยการสถาบันโรคภูมิแพ้และโรคติดเชื้อแห่งชาติสหรัฐฯแถลงว่า มีความเป็นไปได้ที่ Omicron ได้แพร่ระบาดเข้ามาในสหรัฐฯแล้ว

ปัจจุบันมีความกังวลว่า แอฟริกาใต้อาจถูกลงโทษเรื่องความโปร่งใสในการให้ข่าวสารแจ้งเตือนหน่วยงานด้านสุขภาพระหว่างประเทศ ถูกห้ามเดินทางและมาตรการอื่น ๆ การลงโทษแอฟริกาจะทำให้ประเทศอื่น ๆ ได้รับข้อมูลการกลายพันธุ์ของไวรัสที่คล้ายคลึงกันน้อยลงในอนาคต อย่างไรก็ตาม ไวรัสสายพันธุ์ใหม่ได้กระจายไปทั่วโลกแล้ว ทั้งนี้ สิ่งจำเป็นในการปกป้องระบบสาธารณสุขโลกคือ ความโปร่งใสของข้อมูลดังกล่าว

จีนมีชื่อเสียงไม่ค่อยดีนักเกี่ยวกับการหลบเลี่ยงการให้ข้อมูลในช่วงแรกของการแพร่ระบาด ซึ่งทำให้มั่นใจว่ามีการแพร่กระจายของไวรัสไปทั่วโลก เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีวกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯได้พูดคุยกับนาเลดี แพนดอร์ รัฐมนตรีกระทรวงความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและความร่วมมือของแอฟริกาใต้ โดยเน้นย้ำถึงความสำคัญของความร่วมมือและการเป็นหุ้นส่วนอย่างต่อเนื่อง

ก่อนหน้านี้ไวรัสโคโรนาสายพันธ์เดลต้า สร้างความเสียหายให้กับระบบการดูแลสุขภาพและเศรษฐกิจของประเทศทั่วโลกและมีความกังวลเพิ่มขึ้นว่า Omicron อาจสร้างความหายนะมากยิ่งขึ้น หากประเทศต่าง ๆ ไม่ตอบสนองอย่างเหมาะสมและเร่งด่วน

          ในช่วงปี 2021 ประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศสามารถเข้าถึงวัคซีนป้องกันโควิด-19 แต่ประเทศในซีกโลกใต้ส่วนใหญ่ยังไม่ได้กระจายวัคซีนให้แก่ประชากรของตนอย่างเพียงพอ ชาตินิยมด้านวัคซีนและการกักตุนรวมทั้งข้อมูลบิดเบือนส่งผลให้การกระจายวัคซีนในระดับโลกชลอตัว โลกาภิวัตน์และการเชื่อมโยงถึงกันทำให้ไวรัสทางเดินหายใจแพร่กระจายโดยไม่มีข้อจำกัดเช่นเดียวกับผลกระทบทางเศรษฐกิจ (หุ้นตก) ที่เกิดขึ้นทั่วโลก

          รัฐบาลของประเทศต่าง ๆ ถูกบังคับให้ตอบสนองไวรัสสายพันธุ์ใหม่อย่างเหมาะสม โดยให้น้ำหนักผลกระทบด้านสาธารณสุข ขณะเดียวกันก็ต้องพิจารณาผลกระทบทางสังคมจากการล็อกดาวน์ ซึ่งก่อให้เกิดปฏิกิริยาอย่างฉับพลันและนำไปสู่การชุมนุมประท้วงและก่อจลาจล กลุ่มหัวรุนแรงสุดโต่งแสวงประโยชน์จากการที่ผู้คนปลีกตัวใช้จ่ายออนไลน์โดยชักชวนสมาชิกใหม่และเผยแพร่ข่าวสารโฆษณาชวนเชื่อ

กลุ่มต่อต้านวัคซีนและทฤษฎีสมคบคิดขยายตัวและเป็นอันตรายรุนแรงมากขึ้นในบางประเทศ ในอิตาลี Facebook ถูกใช้เป็นแพลตฟอร์มของกลุ่มต่อต้านวัคซีนในการเชื่อมโยงกับกลุ่มขวาจัดและกลุ่มต่อต้านรัฐบาล โดยส่งเสริมเรื่องเล่าว่า รัฐบาลใช้การแพร่ระบาดเพื่อควบคุมพลเมืองของตน ในตุลาคม 2021 ผู้ประท้วงหลายพันคนทั่วประเทศและผู้ก่อจลาจลบางคนพยายามบุกโรงพยาบาลในกรุงโรม ซึ่งเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลต้องสร้างเครื่องกีดขวางจนกว่าตำรวจจะมาถึงเพื่อระงับเหตุ

การแพร่กระจายของเชื้อไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์ Omicron ในช่วงเริ่มต้นของเทศกาลวันหยุดที่วุ่นวาย เป็นความท้าทายของรัฐบาลที่จะป้องกันมิให้จำนวนการติดเชื้อพุ่งสูงขึ้นทั่วโลก สำหรับไทย “วัคซีนเต็มแขน” จะรับมือการแพร่ระบาดในรอบนี้ได้มั้ยนะ

---

[1] Cases of Omicron, WHO Scientist Says By Naomi Kresge and Simone Stern BLOOMBERG December 1, 2021, 10:49 PM GMT+7 Updated on December 2, 2021, Available at: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-12-01/vaccines-likely-to-protect-against-severe-cases-of-omicron-who?cmpid=BBD120121_MKT&utm_medium=email&utm_source=newsletter&utm_term=211201&utm_campaign=marketsasia

[2] ข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับไวรัสโควิดสายพันธุ์โอมิครอน 29 November 2021 World Health Organization Available at: https://www.who.int/thailand/news/detail/29-11-2021-Update-on-Omicron

[3] OMICRON VARIANT POSES NEW THREAT AS PANDEMIC DRAGS ON INTELBRIEF Tuesday, November 30, 2021 Available at: https://mailchi.mp/thesoufancenter/omicron-variant-poses-new-threat-as-pandemic-drags-on?e=c4a0dc064a

[4] Mutations in Omicron's spike protein may affect ability to detect and counter it: Kenneth Mak By Clara Chong THE STRAITS TIMES DEC 1, 2021, 1:05 AM Available at https://www.straitstimes.com/singapore/mutations-in-omicrons-spike-protein-may-affect-ability-to-detect-and-counter-it-kenneth

About Kim
Kim is a retired civil servant, specializing in intelligence analysis. He loves productivity hacks, minimalist workflows and CSI series.